Eta ez zituen pobreak ahaztu
Ez ahaztu pobreak. Horixe izan zen Jorge Mario Bergogliok jaso zuen aholkua -2013ko martxoaren 13ko gauean, Aita Santu izendatu zutenean- Hummes kardinal brasildarraren eskutik. Aita Santuak bere lehen adierazpen publikoetan esan zuen berehala etorri zitzaiola bihotzera Asisko San Frantziskoren irudia eta izena, txiroen artean pobrea eta sorkuntza guztiaren anaia.
Jesuiten misioaren parte garen pertsona eta komunitateok esan dezakegu Jesusen Lagundiaren lehentasun apostolikoa «Txiroen, mundutik baztertuen, duintasunean urratuen ondoan ibiltzea, adiskidetze eta justizia misio batean» Frantziskoren pontifikatuak biziki argitu duela. Begiradagatik eta keinuengatik, besarkadengatik eta otoitzengatik, gizarte-mugimenduekin maiz egiten dituen bilerengatik, gatazka armatuak etengabe salatzeagatik, migratzaileen babesaren eta duintasunaren aurka altxatutako muga krudelengatik, hiltzen duen ekonomia etengabe seinalatzeagatik, pertsonen eta ekosistemen bizitza gero eta igarogaitzago bihurtzen dituen gizarte- eta ingurumen-krisiari etengabe arreta eskaintzeagatik. Eta sinodalitaterako etengabeko deia, ez baita soilik guztiok Elizan parte hartzeko eta protagonista izateko dugun eskubidea, baizik eta, batez ere, pertsona guztiek komunitateari ekarpen baliotsua egiteko duten gaitasuna aitortzea, oso zaurituta edo hautsita egonda ere.
Frantziskok Erromatik kanpo egin zuen lehen bidaia Lampedusa uhartera izan zen, Europako ateetan itota zeuden pertsonen bizitza ohoratzeko; bere lehen Aste Santua Marmoko kartzela erromatarrean ospatu zuen 2013 urte berean; justizia sozialeko mugimenduekin izandako lehen topaketan parte hartu zuen 2014an, honela esan zuen: «Txiroen arazo estrukturalak errotik konpontzen ez diren bitartean, arazo estrukturalei behin betiko uko eginez. Ekitaterik eza gaitz sozialen sustraia da».
Ez bakarrik bere keinuak, baita bere idatziak ere. Evangelii Gaudium 2013an, non kristauak itxaropen eta alaitasunaren eramaile izatera animatzen diren, gatazkaz beteriko mundu batean, non desberdintasuna sortzen duen ekonomia bat salatzen den. Laudato Si 2015ean Etxe Komunaren zaintzari buruz, non ohartarazten duen gizarte- eta ingurumen-krisi bakarra dagoela, lurreko ondasunen gehiegizko ustiapenak, berotze globalak eta klima-aldaketak eragindakoa, komunitate ahulenei bereziki eragiten diena, eta guztien ongiaren aurkako interes ekonomikoekin aurrez aurre jartzen dituena. Fratelli Tutti 2020, non anaitasunaren, adiskidetasun sozialaren, inklusioaren eta elkarrizketaren bidez guztien ongia sustatzera gonbidatzen duen, gatazka sozialak konpontzeko indarkeriaren eta inposizioaren paradigmaren aurrean.
Eta nola ez bere artzain bidaiak. Gatazka eta gerra lekuak bisitatu ditu, hala nola, Palestina eta Israel, Albania, edo Turkia 2014an. Bosnia eta Herzegovina, Afrika Erdiko Errepublika edo Uganda 2015ean. Kolonbia edo Myanmar 2017. Ipar Mazedonia edo Mozambike 2019an. Irak 2021ean. Kongoko Errepublika edo Hego Sudan 2023an edo Ekialdeko Timor 2024an. Gainera, Vatikanoan eta mundu osoan hartu du parte, etxebizitzari, pobreziari eta goseari buruzko foro sozialetan; ingurumen-foroetan eta komunitateak defendatzeko foroetan, erauzketa-industrien aurrean; jatorrizko herrien oroimen-eskubideari buruzko foroetan; ekonomia sozial eta solidarioko foroetan, Frantzisko eta Klararen Ekonomia mugimendua garatuz; abusuen biktimak aitortzeko espazioetan, Elizaren baitan…
Eta bere angelusak eta otoitzak, betidanik Siria, Sudan, Ukraina edo Gazako gatazka belikoak gune izan zituztenak, non, gainera, zeregin nabarmena izan duen gatazka horiek elkarrizketaren bidez eta modu bidezkoan konpontzeko bitartekaritza ezberdinetan. Arrasto sozial nabarmena izan duen aita santua izan da, Kristoren jarraitzaile izanik, Buenos Aireseko auzoetan hainbat eta hainbat baztertutakoei laguntzeko esperientzia pertsonalari esker. Esperientzia horrek Erromatik Eliza unibertsalean egindako artzaintza behin betiko markatu zuen. Ez zituen pobreak ahaztu, eta bere aitasantutzak kristau askorentzat -eta guztien ongiaz eta mundu zabaleko senidetasunaz arduratzen diren pertsona askorentzat ere- Eliza Nazareteko Jesusen zoriontasun, zeinu eta mirarietara itzultzea ekarri du. Gonbidapen bat Eliza Katolikoari, gure garaiko gizarte-arazo kritikoen berri eman dezan, topaketaren eta anaitasunaren denda zabalduz. Frantzisko handi bat, Asisko San Frantziskoren jarraitzaile leiala, pobreen artean pobrea eta sortutako guztiaren anaia.
