COP30aren lehen egunean, 44 herrialdetako ordezkariak bildu ziren Goseari, Pobreziari eta Pertsonetan Oinarritutako Ekintza Klimatikoari buruzko Belém-eko Adierazpena eztabaidatzeko. Adierazpena azaroaren 7an aurkeztu zen, Belém-eko Klimaren Gailurrean. Dokumentu horrek azpimarratzen du klima-aldaketaren ondorioek eragin handiagoa dutela herri ahulenetan, eta pertsonak ardatz dituzten egokitze-neurriak proposatzen ditu lehentasun global gisa.
Pertsonak ardatz dituen egokitzapenari lehentasuna ematea
Adierazpenak gomendatzen du estatuek arintze-arloan inbertitzen jarraitzea, baina lehentasuna ematea giza ikuspegia duen klima-egokitzapenari, eta eragin handiena jasaten duten komunitateen erresilientzia sustatzea. Hor sartzen dira gizarte-babesa, nekazaritza-aseguruak eta ekonomia-, gizarte- eta ingurumen-segurtasuna sortzen duten beste tresna batzuk. Gainera, azpimarratzen du finantziazio klimatikoa bideratu behar dela enplegua eta aukerak sortzen dituzten proiektuetara familia-nekazarientzat, komunitate tradizionalentzat eta oihaneko herrientzat.
Klima-ekintza gizarte-garapeneko politiketan integratzea
Luiz Inácio Lula da Silva Brasilgo presidenteak gogorarazi zuen berotze globalak aurrerabidea mehatxatzen duela hainbat hamarkadatan, eta gosea eta pobrezia areagotu daitezkeela milioika pertsonarengan. Horregatik, Brasilek ekintza klimatikoa garapen sozialeko politiketan txertatzeko konpromisoa hartzen du, desberdintasunen murrizketa eta ahulenen babesa indartuz.
Injustizia klimatikoa eta desberdintasuna
Gizarte Garapen, Familia eta Gosearen Aurkako Ministerioak eta Gosearen eta Pobreziaren aurkako Aliantza Globalak antolatu zuten ekitaldia. Wellington Dias ministroak azpimarratu zuen klima-krisia erabat desberdina dela: eragin larrienak arazoari ekarpen txikiena egin diotenek pairatzen dituzte. “Gosea eta pobrezia injustizia klimatikoaren adierazle argiak dira”, adierazi zuen, elikagaiak ekoiztean eta biodibertsitatea zaintzean familia-nekazaritzak duen zeregin nagusia nabarmenduz.
Babes soziala erresilientziaren oinarri gisa
Marina Silva Ingurumen eta Klima Aldaketako ministroak adierazi zuen gizarte-babesak izan behar duela familiako ekoizle eta nekazari txikien erresilientzia indartzeko oinarria. Oparotasun-ziklo inklusibo bat sortzeak merkatu berriak irekitzea eta finantza-fluxuak garapen-bidean dauden herrialdeetara bideratzea eskatzen du, inor atzean gera ez dadin ziurtatuz.
Espero diren emaitzak eta nazioarteko konpromisoak
Belém-eko Deklarazioak funtsezko hiru konpromiso ezartzen ditu:
- Babes soziala indartzea, erresilientzia klimatikoaren oinarri gisa.
- Familiako ekoizle eta nekazari txikiei laguntzea elikagaien segurtasuna bermatzeko.
- Baso eta ekosistema sentikorretako komunitateentzako bidezko trantsizioak sustatzea.
Aurreikuspenen arabera, 2030ean berrikusiko dira aurrerapenak, eta klima-finantzaketan eta lankidetzan nazioarteko koordinazioa behar dela azpimarratzen da, neurri horien ezarpena bizkortzeko.
Pertsonak ardatz dituen finantziazio klimatikoa
Wellington Dias ministroak azpimarratu zuen finantziazio klimatikoak zuzenean iritsi behar duela tokiko pertsona, lurralde eta ekonomietara. Nazio Batuen sistemek, funts klimatikoek eta banku multilateralek funtsezko rola dute inplementazio hori babesten eta emaitzak monitorizatzen. Reem Alabali-Radovan Alemaniako ministroak azpimarratu zuen klima-aldaketaren ondorio larrienek gutxien lagundu dutenei eragiten dietela, eta berretsi zuen klima-ekintza globalak justiziara, berdintasunera eta giza duintasunera bideratuta egon behar duela.
Ondorioa
Belém-eko Deklarazioa aurrerapauso historikoa da COP30ean, pertsonak jarri baititu klima-ekintzaren erdigunean. Babes soziala, ekoizle txikientzako laguntza eta trantsizio justuak bermatzeak aukera ematen du krisi klimatikoari ekitatez eta modu jasangarrian aurre egiteko. Ikuspegi horrek erakusten du justizia klimatikoa eta elikagaien segurtasuna banaezinak direla, eta ekintza globalak lehentasuna eman behar diela irtenbide erresilienteak gehien behar dituztenei.
