Skip to main content

"Amazonia Gara" astea. Nafarroa, azaroak 14-18

Panamazonia ekosistema bakarra da munduan, biodibertsitate handia duelako eta garrantzi handia duelako Lurreko bizitzari eusteko. Lurrazalaren % 4 baino ez da, baina Amazonas ibaiaren eta haren ibaiadarren emariak planetako ur gezaren laurdena inguru hartzen du. Amazoniako oihaneko fauna eta florak ehunka mila izaki bizidun biltzen ditu, eta horietako batzuk Amazoniako biomako endemikoak dira. Gainera, arnasten dugun oxigenoaren eta kontsumitzen dugun uraren % 20 baino gehiago eskualdean sortzen da.
 


Hori dela eta, estatuek eta enpresa handiek Amazonia despentsatzat jo dute. Portaera horrek gizarte- eta ingurumen-krisia ekarri du, eta horrek agerian uzten du estatuek eskualdearekiko eta Amazoniako biztanleekiko duten utzikeria historikoa, bai landa-eremuetan, bai hirietan. Hainbat prozesu ari dira suntsitzen herri indigenen, afrikar ondorengoen eta nekazarien komunitateen kulturak, hizkuntzak eta erakundeak; hau da, kultura-aniztasuna eta biodibertsitatea; besteak beste, prozesu hauek: gero eta handiagoa eta bizkorragoa den giza okupazioa (hirikoa eta landa-eremukoa); monolaborantzen ezarpen masiboa (agroindustria eta abeltzaintza estentsiboa); baliabide naturalak erauztea (energia fosila, hidroelektrizitatea, meatzaritza); bide-, portu- eta aireportu-azpiegiturak eraikitzea, salgaien eskala handiko zirkulazioa errazteko; eta basoa moztea.


Bizi-, landare-, animalia- eta giza forma guztien elkarrekiko mendekotasuna dela eta, uste da suntsipen horrek atzeraezin bihurtuko duela basoa Amazoniako sabana bihurtzeko prozesua. Hori da itzulerarik gabeko muga.

 



Amazoniaren defendatzaileak


Erakunde, sare eta pertsona askok lan egiten dute inguru horretan beren komunitateen eskubideei eta ingurumenari zuzenean eragiten dieten eskubideak defendatzeko. Anitalia Pijatchi Letiziakoa da, Kolonbia, Okaima herriko lider indigena eta Amazoniako lurraldearen defendatzailea. Bere komunitateko Bizitza Plana egiten lan egiten du, eta lurraldea eta ingurumena zaintzearen eta babestearen garrantzia aitortzen eta defendatzen duten lurralde-mugimenduetan parte hartzen du. Gainera, Kolonbiako Egiaren Batzordeari lotuta egon zen, eta indarkeriaren biktimekin harremanetan jartzeko gogoeta egin zuen batzorde beraren txostenetarako.


Anitalia Pijatchik Nafarroako Gobernuko Gizarte Eskubideen Departamentuaren (Garapenerako Lankidetza eta Ekintza Humanitariorako Saila) eta Iruñeko Gazteriaren Etxearen eta Civivox Iturramaren laguntzarekin antolatzen ditugun jardunaldietan parte hartuko du, baita UNEDen (Tutera) laguntzarekin ere.


 

Deskargatu hemen jardunaldien egitaraua

 

[[{"fid":"6196","view_mode":"default","fields":{"format":"default","field_file_image_alt_text[und][0][value]":false,"field_file_image_title_text[und][0][value]":false},"type":"media","attributes":{"height":"1273","width":"671","class":"media-element file-default"}}]]