Natalia eta Nadja: «Bero handiarekin hartu gintuzten hemen»

Ukrainako etxetik kilometro gutxira, Nadjak (10 urte) eta haren amona Nataliak (62) aterpea aurkitu dute Casa Concordian, Moldavia ekialdeko herri txiki baten kanpoaldean dagoen aterpetxe batean. Geografikoki etxetik gertu badaude ere, kilometro gutxi horiek bi errealitate oso ezberdin banatzen dituzte: hemen salbu daude, mugaren beste aldean gerrak jarraitzen duen bitartean, ageriko amaiera argirik gabe. Bi urte eta erdi baino gehiago daramatzate Mykolaivera, Ukraina hegoaldeko jaioterrira, itzuli ahal izango diren egunaren zain itxaropentsu.

Espero ez zuten gerra batetik ihes egin dute

"Inork ez zuen espero hainbeste iraungo zuenik", dio Nataliak, malkoak begietan, 2022ko apirila gogoratzean. "Nadja eta biok erosketak egiten ari ginen lehen leherketak entzun genituenean. Neskatoa hain zegoen izututa, alde egitea besterik ez zuen nahi". Larrialdi une batean, Nadjaren gurasoek erabaki mingarri bat hartu zuten: alaba eta Natalia salbatzea. "Alabak esan zidan: Zoazte Moldaviara, han salbu izango zarete. Gu hemen geratuko gara gure etxea defendatzeko, eta zu itzuliko zara dena bukatu denean".

Desplazamenduaren shocka

Gerra aurretik, Natalia lasai bizi zen Mykolaiven bere familiarekin. Alabak etxea zeraman eta Nadja zaintzen zuen; suhiak, berriz, argiketari gisa egiten zuen lan, komunitateari funtsezko zerbitzua emanez. Bizimodu egonkorra zuten, etorkizunerako planez betea.

Istant batean aldatu zen dena. "Zer espero genuen jakin gabe joan ginen, baina laster itzultzeko itxaropenarekin", gogoratu du Nataliak. Moldaviako lehen egunak ziurgabetasunez, beldurrez eta galera sentsazio ikaragarriz beteak egon ziren. Ordutik, Nadjak behin baino ez ditu ikusi gurasoak, iazko abenduan, Ukrainan egun batzuk elkarrekin igaro zituztenean. "Ez genuen joan behar", onartu du Nataliak. "Oso txarra zen: edateko urik ez zegoen eta bonben alarmek gau osoan jotzen zuten".

Bizitza berri baten erronkei aurre egitea

Etxetik urrun bizitzara egokitzea ez da erraza izan. Zailtasunik handiena bere senide maiteengandik luzaroan bereiztea izan da. "Nadjak bere gurasoen falta handia sumatzen du. Egunero telefonoz hitz egiten du amarekin, argazkiak bidaltzen dizkio eta eskolako lanekin laguntza eskatzen dio", kontatu du Nataliak.

Zailtasun horiek izan arren, egonkortasun eta berotasun leku bat aurkitu dute Casa Concordian, gerrak eragindako familia ukrainarrei laguntza eskaintzen dien Concordia erakundeak kudeatzen duen aterpean. "Hemen harrera beroa egin ziguten", dio Nataliak."Moldavia herrialde apala den arren, bertako jendea abegitsua da oso".

Etxean bezala sentitzen den komunitatea

Casa Concordian, Nataliak eta Nadjak geratzeko leku bat baino zerbait gehiago aurkitu dute: familia berri bat. "Elkarrekin ospatzen dugu, umeek jolasten dute eta barre egiten dute, eta seguru gaude", dio Nataliak esker onez. Nadjak ere kontsolamendua aurkitu du sortu dituen adiskidetasunetan eta bere egunei normaltasun sentsazioa ematen dieten jardueretan. Ukrainako eskolatik online klaseen bidez jarraitzen du bere hezkuntza, eta Nataliak Concordiako taldearen laguntza jasotzen du eguneroko erronkak gainditzeko.

Une batzuk itxaropen-oroigarri gisa nabarmentzen dira. "Nadjari izugarri gustatzen zaio hemen egiten dituen jardueretan artelan txikiak sortzea", dio Nataliak irribarrez. "Kutxa batean gordetzen ditut eta egunero alaitzen naute. Une horiek laguntzen digute zailtasunen erdian edertasuna aurkitzen".

Etorkizunari itxaropenez eta ziurgabetasunez begiratzea

Nataliaren ustez, etorkizuna zalantzazkoa da oraindik. "Gerra laster amaitzea espero dut, etxera, Mykolaivera, itzuli ahal izateko. Egonezinik nago nire bigarren bilobaren jaiotzaren zain, eta berriro ere familia batu bat izatea dut amets". Baina beldurrak hor dirau. "Gatazka honek uste baino gehiago irauteak kezkatzen nau".

Oraingoz, Moldavia aldi baterako bizileku izaten jarraitzen du. "Itzultzearekin amesten badugu ere, beharrezkoa bada beste herrialde batera lekualdatzeko aukera aztertzen ari gara, Nadjari etorkizun egonkorra bermatzeko".

Zatoz gurekin Natalia eta Nadja bezalako errefuxiatuei laguntzeko

JRSk Xavier Sarearekin, Concordia Moldovarekin, Jesusen Lagundiarekin Europan, tokiko gizarte zibilarekin eta GKEekin batera egiten du lan jesuiten erantzun koordinatu batean. Elkarrekin milaka pertsonari laguntzen diegu, Nataliari eta Nadjari adibidez. Gehiago irakurri Proposamen bakarra: jesuiten erantzun koordinatua Ukrainako krisia babesteko.

Zuk markatu dezakezu aldea. Gure misioa laguntzen du dohaintzak eginez, boluntario gisa lan eginez edo informazioa zabalduz. Elkarrekin, Natalia eta Nadja bezalako pertsona gehiagori lagundu diezaiokegu itxaropena, egonkortasuna eta babesa emango dien komunitate bat aurkitzen.