Komunitate indigenen ahotsa Nazio Batuetan ozen entzun zen

Nazio Batuen Genevako egoitzan Enpresen eta Giza Eskubideen 13. Foroa egin zen azaroaren 25etik 27ra. Hitzordu horretan, mundu osoko herri indigenek eta komunitateek beren ahotsak altxatu zituzten enpresen eta nazioarteko erakundeen ordezkarien aurrean, justizia eta errespetua eskatuz haien lurraldeei, eskubideei eta bizitzei. Alboaneko Eragin Politikoko taldeko Sara Diego lankideak Panamazoniako Eliz Sareko (REPAM) zenbait kiderekin parte hartu eta lagundu zuen, komunitate ahulenekin dugun konpromisoaren esparruan.
REPAMek, Alboan-en aliatua den erakundeak, foroko gune garrantzitsuetan parte hartu zuen, Giza Eskubideen defendatzaileen elkarteekin konektatzeko prozesurako. Erakunde horiek bat egiten dute eskualde bakoitzeko herrien eskubideen aldeko borrokan.
Funtsezko eragin-eremua da, borrokan aurrera egiteko mekanismoak hobeto ikasteko eta ezagutzeko. Eta une hunkigarriak ere izan ziren, Tocoako (Honduras) Esly Banegas protagonista bezala, beste emakume batzuekin batera buruzagien eta defendatzaileen heriotza gogoratuz, areto osoa goratzen baitzuen esanez: «Mundutik eta Aguanetik, justizia Juanentzat», duela aste gutxi bere hirian hil zuten Juan Lopezen omenez.
Urraketak Panamazonian
Hainbat solaskiderekin izandako
topaketa eta elkarrizketen artean, Sara Jimenak, Kolonbiako Amazoniako nekazarien buruak, Panamazoniako Giza Eskubideen Urraketei buruzko REPAMen Txostena aurkeztu zuen, bere zazpi ardatz nagusiak zehaztuz: Etxe Komunaren defendatzaileak eta defendatzaileak; gobernantza eta parte-hartzea; kontuak emateko mekanismoak: Estatuen bermea eta klimaren aldeko erabakia; Nazioarteko Nazioarteko Ituna
Bigarren zatian, Boliviako eta Kolonbiako kasuak gizarteratu ziren, Amazoniari kalte egiten dioten arazoekin.
Foroan zehar, ordezkaritzak enpresa-jarduerek sortutako inpaktuak nabarmendu zituen; besteak beste, deforestazioa, meatzaritza, nekazaritza-industria eta baliabide naturalen ustiapena, oro har. Azpimarratu zen eredu ekonomiko estraktibistak auzitan jartzen dituela komunitateen bizitza eta biziraupena, eta estatuetan egiaztatze mekanismo sendoago bat egon behar duela ekintzei eta enpresek lurraldeetan duten eraginari buruz.
Era berean, herri indigenen, tribalen eta afrikar ondorengoen ordezkarien lehentasunezko lekua eskatzen jarraitzen da espazio desberdinetan; antzinako komunitateak giza eskubideen eta enpresen esparrura sartzea, eta gobernantza partekatuan aurrera egitea.
Herri indigenen Caucus-ak amaierako ekitaldian aurkeztu zuen bere azken adierazpena esanez nahitaez bete beharreko neurriak beharrezkoak direla borondatezko neurrien porrota dela eta. Estatuei eta enpresei eskatzen zaizkien neurri horien barruan honako hauek nabarmentzen dira: herri indigenen eskubideen errespetua eta aplikazioa; herrien kriminalizazioaren eta hilketaren amaiera; giza eskubideen urraketetarako justizia eta kontu-emate eraginkorra; benetako trantsizio zuzenaren alde lan egitea; kontuak emateko neurri juridiko lotesleak; eta, azkenik, giza eskubideetan behar den arreta eskaintzea.
Aldaketaren parte izateko interpelatuak
Alboanetik oso positiboki baloratzen dugu nazioarteko espazio horietan egotearen ondorioz sortzen den ikusgarritasuna eta eragina. Giza Eskubideen defentsa eta babesa ahalbidetzen duten mekanismoak herri guztiekin batera indartzen laguntzen du.
Gure lankide Sara Diegok, Eragin Politikoa taldekoak, adierazi zuen bezala, «planeta bereko biztanle garen heinean, errealitate horiek eragin behar digute, eragin, eragin, zalantzan jarri, sumindu eta mobilizatu. Nahikoa da gelditzen uztea, eta begiratzen(gu) hastea, entzutea(gu) eta geure burua gizatasun gisa aitortzea, ulertzeko borroketan aliatuak izan behar dugula eta aldaketaren parte bihurtu behar dugula».